Axit lactic là gì? Axit lactic có trong thực phẩm nào​?

Axit lactic thường có mặt trong các sản phẩm, thực phẩm lên men. Đặc biệt được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực sức khỏe và làm đẹp. Trong bài viết sau, LG Clinic sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về axit lactic là gì, cũng như khám phá công dụng tuyệt vời và những thực phẩm giàu axit lactic để bổ sung vào chế độ ăn uống hằng ngày hiệu quả.

Axit lactic là gì?

Axit lactic hay còn gọi là acid sữa, là một chất hóa học tự nhiên được sản sinh trong cơ thể bởi tế bào cơ và hồng cầu, đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sinh hóa. Đây là một loại axit cacboxylic với công thức hóa học C₃H₆O₃, được nhà hóa học Thụy Điển Carl Wilhelm Scheele phát hiện lần đầu tiên vào năm 1780. Một trong những đặc điểm nổi bật của axit lactic là cấu trúc phân tử siêu vi, giúp nó dễ dàng thẩm thấu sâu vào các tế bào biểu bì.

Axit lactic thường có trong các thực phẩm lên men như: sữa chua, kombucha, dưa muối,… Bên cạnh đó, axit lactic còn được sản sinh tự nhiên trong cơ thể thông qua quá trình chuyển hóa năng lượng khi hoạt động, tập luyện cường độ cao.

Axit lactic có tác dụng gì?

Sau khi tìm hiểu axit lactic là gì, dễ dàng thấy loại axit này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Cụ thể dưới đây là những tác dụng nổi bật của axit lactic:

Tăng cường sức khỏe đường ruột

Các thực phẩm lên men như sữa chua, kombucha, giấm táo, dưa muối, phô mai,… có chứa axit lactic được chuyển hóa tới 70% từ đường lactose thông qua quá trình lên men. Nhờ đó, axit lactic dễ dàng được cơ thể hấp thu, cung cấp các vi khuẩn có lợi, đặc biệt là men vi sinh Lactobacillus.

Vi khuẩn này bám vào niêm mạc đường tiêu hóa, ức chế sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh như E. coli, Salmonella (gây tiêu chảy), Helicobacter pylori (gây viêm loét dạ dày) và nấm Candida. Thế nên, tác dụng của axit lactic đối với đường ruột bao gồm tăng cường khả năng miễn dịch, nâng cao sức đề kháng và góp phần kéo dài tuổi thọ.

Tăng cường hấp thụ chất dinh dưỡng

Axit lactic có khả năng phân giải các chất dinh dưỡng phức tạp, hỗ trợ cơ thể hấp thu tốt hơn. Cụ thể, nó cắt nhỏ gluxit dạng phức hợp thành các đường mạch ngắn và phân giải protein thành các axit amin, giúp cơ thể dễ dàng hấp thu. Nhờ đó, cơ thể được tăng cường sức khỏe tổng thể cũng như hệ miễn dịch.

Ngoài ra, trong môi trường axit do axit lactic tạo ra, các khoáng chất như sắt, canxi và magie dễ hòa tan hơn, tham gia hiệu quả vào quá trình vận chuyển oxy và sản xuất hồng cầu khỏe mạnh. Nhờ vậy, axit lactic giúp ngăn ngừa các vấn đề như thiếu máu, rụng tóc và chóng mặt.

Hoạt động như một chất chống oxy hóa

Chất chống oxy hóa đóng vai trò bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do – nguyên nhân gây tổn thương tế bào, dẫn đến lão hóa sớm và các bệnh mãn tính. Axit lactic có khả năng trung hòa các gốc tự do và giảm viêm, hoạt động như một chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Nhờ đó, thành phần này hỗ trợ bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh như ung thư, tiểu đường và rối loạn thoái hóa thần kinh chẳng hạn như Alzheimer.

Tăng cường sức mạnh cơ bắp

Axit lactic đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển và phục hồi cơ bắp, đặc biệt với những người thường xuyên tập luyện thể thao. Cụ thể:

• Kích thích phát triển cơ bắp: Axit lactic kích thích cơ thể giải phóng hormone tăng trưởng (GH), thúc đẩy tổng hợp protein, giúp cơ bắp phát triển mạnh mẽ và phục hồi nhanh sau tập luyện.
• Thúc đẩy sửa chữa mô cơ: Axit lactic hỗ trợ sửa chữa các mô cơ bị tổn thương trong quá trình tập luyện, giúp cơ bắp khỏe mạnh hơn và cải thiện hiệu suất vận động.
• Tăng cường sức bền: Sự tích tụ axit lactic sẽ gây cảm giác mỏi cơ trong lúc tập. Nhưng khi cơ thể đã thích nghi, nó sản sinh nhiều ti thể (nơi tạo năng lượng cho cơ bắp), nâng cao độ bền và khả năng chịu đựng.

Giảm viêm nhiễm

Trong môi trường axit nhẹ do axit lactic tạo ra, các vi khuẩn có hại bị ức chế phát triển, từ đó nâng cao hệ miễn dịch và giảm nguy cơ viêm nhiễm. Tác dụng này đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sức khỏe vùng kín của phụ nữ.

Cụ thể, axit lactic có trong âm đạo giúp duy trì độ pH ổn định từ 3.8 – 4.5, là môi trường bất lợi cho vi khuẩn có hại và nấm men phát triển. Nhờ vậy, axit lactic giúp bảo vệ âm đạo khỏi các bệnh viêm nhiễm, cải thiện sức khỏe và mang lại sự tự tin cho phái đẹp.

Làm đẹp da

Đặc biệt, axit lactic là một thành phần không thể thiếu trong chăm sóc da, đặc biệt trong các liệu trình tắm trắng nhờ vào cấu trúc phân tử nhỏ dễ dàng thẩm thấu sâu vào da. Cụ thể, axit lactic giúp:

• Tẩy tế bào chết: Axit lactic nhẹ nhàng loại bỏ lớp tế bào chết trên bề mặt da, thúc đẩy tái tạo da mới, giúp da mịn màng và sáng hơn.
• Cân bằng độ pH: Axit lactic giúp duy trì độ pH tự nhiên của da, bảo vệ da khỏi vi khuẩn và tác nhân gây hại, giảm nguy cơ mụn và kích ứng.
• Làm dịu da: Axit lactic với khả năng dưỡng ẩm giúp làm dịu các vùng da khô ráp, kích ứng hiệu quả mang lại làn da mềm mại và căng bóng.
• Làm sáng da: Axit lactic ức chế sản sinh melanin, làm mờ thâm sạm và cải thiện sắc tố da, mang lại làn da trắng sáng, đều màu. Vì vậy thường được ứng dụng nhiều trong mỹ phẩm hoặc các liệu trình tắm trắng.

Axit lactic có trong thực phẩm nào?

Axit lactic là sản phẩm của quá trình lên men, khi vi khuẩn lactic phân hủy đường trong sữa, trái cây hoặc rau củ tạo ra môi trường axit tự nhiên. Vì vậy, axit lactic xuất hiện phổ biến trong các thực phẩm lên men như: sữa chua, kombucha, kim chi, dưa cải muối, phô mai, bánh mì chua,…

Đối với các sản phẩm lên men từ thịt, như xúc xích salami hoặc thịt nguội, vi khuẩn lactic được sinh ra nhờ quá trình chuyển hóa glycogen bởi các enzym tự nhiên trong thịt, sau đó tạo thành axit lactic.

Ngoài ra, axit lactic còn được sử dụng rộng rãi như một chất bảo quản trong công nghiệp thực phẩm nhờ khả năng ức chế vi khuẩn có hại. Thế nên, có thể tìm thấy axit lactic trong các sản phẩm như xà lách, quả ô liu, soda, nước chấm,… và một số loại bánh kẹo.

Một số lưu ý khi bổ sung và sử dụng axit lactic làm đẹp da

Axit lactic mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp, nhưng để sử dụng hiệu quả và an toàn, bạn cần nắm rõ một số lưu ý quan trọng như sau:

Lưu ý về tiêu thụ

Mặc dù axit lactic có nhiều lợi ích cho sức khỏe, việc tiêu thụ không đúng cách hoặc quá mức vẫn tiềm ẩn một số tác dụng phụ cần lưu ý như sau:

• Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa axit lactic có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như đầy hơi, chướng bụng.
• Axit lactic dư thừa có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung.
• Đặc biệt, những người mắc các bệnh như nhiễm toan lactic, tiểu đường, hoặc suy thận nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu axit lactic và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung.

Lưu ý về cách sử dụng

Để sử dụng axit lactic an toàn và hiệu quả trong làm đẹp, bạn cần ghi nhớ những lưu ý sau để bảo vệ và tối ưu hiệu quả chăm sóc da.

• Dùng kem chống nắng: Axit lactic làm tăng độ nhạy cảm của da với tia UV, vì vậy luôn thoa kem chống nắng SPF 30-50 mỗi ngày, kết hợp che chắn để bảo vệ da khỏi sạm nám và tổn thương.
• Dưỡng ẩm vào ban đêm: Khi sử dụng sản phẩm chứa axit lactic, hãy dưỡng ẩm da vào buổi tối để phục hồi hàng rào bảo vệ da, giảm khô ráp và kích ứng.
• Bắt đầu với tần suất thấp: Nếu mới sử dụng axit lactic, hãy áp dụng 1-2 lần/tuần để da làm quen, tránh kích ứng. Sau khi da thích nghi, có thể tăng tần suất lên 3-4 lần/tuần.
• Kết hợp xen kẽ với các loại tẩy da chết acid khác: Để tránh làm mỏng da, bạn có thể xen kẽ axit lactic với các AHA hoặc BHA tùy thuộc vào loại da và tình trạng da.

Ngoài ra, mỹ phẩm chứa axit lactic có hai nguồn gốc chính: từ sữa (lên men tự nhiên) hoặc từ phòng thí nghiệm (tổng hợp), cả hai loại đều mang lại hiệu quả tương đương. Tuy nhiên, nếu bạn dị ứng với sữa, hãy chọn sản phẩm tổng hợp để tránh kích ứng.

Thông qua bài viết trên, hy vọng LG Clinic đã giúp bạn hiểu rõ hơn axit lactic là gì cũng như tác dụng, lưu ý khi sử dụng và những thực phẩm giàu axit lactic. Từ đó, áp dụng thành phần này một cách khoa học để đảm bảo an toàn và tối ưu hiệu quả trong việc nâng cao sức khỏe và chăm sóc da.